Life in Gambia

Afgelopen week was de week van spirits in the Gambia!!!
Weer heel wat gebeurd zoals altijd wel. Je valt soms van de ene verbazing in de andere hier.
Afgelopen woensdag kregen Omi en Amiata die bij ons werken ruzie. Nu zat het al langer niet altijd lekker tussen die twee, maar afgelopen woensdag liep het dus flink uit de hand. Ik was met Amiata naar de stiefvader van Alhagie in Brikama geweest omdat zij al maanden met pijn in haar schouder rond liep. Zij moest een medicijn nemen gemaakt van planten, wat een bepaalde geur heeft. Omi en Amiata slapen op een kamer en Omi vond die avond dat het stonk in de kamer en wilde de deur open laten staan. Amiata had het koud en voelde zich niet goed en wilde dat de deur dicht ging. Hier ontstond dus ruzie over. Toen ik s'avonds onder de douche stond hoorde ik luide stemmen buiten en ging na het douchen kijken wat er aan de hand was. Ik hoorde toen dit verhaal. Eenmaal in mijn bed hoorde ik weer luide stemmen, heb even geluisterd waar het geluid vandaan kwam en hoorde Amiata's stem uit de woonkamer komen. Ik ben gaan kijken en zag daar Amiata, Omi, Alfuseni en Alhagie in gesprek met elkaar. Amiata was duidelijk boos en Alhagie vertelde hun dat het belangrijk was om respect voor elkaar te tonen om goed samen te kunnen werken. Op een gegeven moment was hij tegen Omi aan het vertellen dat ze niet alleen haar hart maar ook haar hoofd moest gebruiken om goed samen te werken met elkaar. Op dat moment zag ik dat het Omi allemaal teveel werd. Ze stond op, begon te kermen en te schreeuwen, rende de gang op en viel daar languit neer. Alhagie en ik erachteraan. We tilden haar op en schoven haar naar het vloerkleed in de gang. Ze was helemaal buiten bewustzijn en het leek of ze bezeten was door het een of ander. Ik heb alleen bij Jomanda op TV zulke reacties wel eens gezien. Ze sloeg zich steeds met haar vuist op haar borst, kermde en schopte met haar benen. Nu ben ik niet zo gauw van slag en heb al veel meegemaakt in het verleden met mensen in mijn praktijk, dus ben ik samen met Alhagie boven op haar gaan zitten om haar kalm te houden. Alhagie fluisterde verzen uit de Koran in haar oor en ik hield mijn hand op haar voorhoofd om haar rustig te krijgen. Dat hielp en even later lag ze op de vloer te slapen. Alhagie en ik hebben even bijgepraat en een half uur later kreeg ze weer zo'n zelfde reactie. Weer geprobeert om haar te kalmeren en we hebben haar op de bank gelegd. Alhagie is die nacht bij haar gebleven en ze heeft nog een keer zo'n reactie gehad die nacht. De volgende morgen ben ik gaan kijken en ze was nog steeds buiten bewustzijn.
Een paar uur later zat ik te ontbijten en kwam ze strompelend voorbij gelopen, slaand met haar vuist op haar borstgebied. Ze was ook niet aanspreekbaar. Ik vroeg haar steeds hoe het ging maar ze reageerde niet. Later op de dag kwam ze achter de bar in het restaurant zitten maar was nog steeds niet helemaal oke. Kreeg nog een keer een lichte reactie en Johan en ik hebben haar proberen te kalmeren. Moeilijk te verklaren zoiets. Ze praat er ook verder niet over. Ik denk dat sommige mensen hier soms zulke traumatische ervaringen hebben en zoveel emoties met zich meedragen die nooit geuit kunnen of mogen worden dat ze bij het triggeren van die emoties helemaal doordraaien. Verder denk ik ook dat het een combinatie is van verschillende dingen, maar dat gaat te ver om allemaal uit te leggen.
Hier vertellen ze dat er naast de mensen die hier wonen ook "gins" zijn, dit zijn een soort geesten die zich hechten aan bepaalde mensen die hiervoor openstaan en hen kwaad willen doen.
Nu een paar dagen later is het probleem tussen Amiata en Omi nog steeds niet opgelost. Ze praten nog steeds niet tegen elkaar. Deze sfeer is natuurlijk niet goed voor de gasten en er moet toch weer gepraat worden hierover anders zal er eentje naar huis moeten.

Wat ik al vertelde ben ik vorige week dinsdag met Amiata en Mohammed (broer van Franco) naar de stiefvader van Alhagie geweest. Deze man is een Maribu (natuurgenezer). Mohammed had een ontsteking aan het topje van zijn wijsvinger en er kwam allemaal vocht en bloed uit zijn vinger, deze was ook helemaal dik. Bij Mohammed kneep hij het vuil uit zijn vinger, wat ontzettend pijn deed. Het zweet gutste van zijn hoofd, maar hij gaf geen kik.
Hij heeft er een natuurlijk zalfje op gedaan en hij kreeg een touwtje om zijn pols als bescherming. Bij Amiata, vroeg hij haar naam, schreef dit op een papiertje in het Arabisch en begon toen allemaal streepjes op het papiertje te zetten. Dit blijkt dus informatie te zijn die hij doorkrijgt. Aan de hand van die streepjes (een soort codes) kan hij zien wat er precies aan de hand is met haar. Hij bond een lint heel strak om haar hoofd, wat ook pijn deed. Ik zat naast haar en ze greep mijn hand vast. Later bond hij dat zelfde lint om haar borstgebied. Hij herhaalde dat een paar keer. Terwijl Amiata mijn hand vast had, voelde ik me heel verdrietig, maar ik voelde ook dat dat verdriet niet van mij was. Ik heb dit haar later ook verteld en ze bevestigde dat ze heel veel verdrietige dingen in haar leven had meegemaakt en dit nooit heeft kunnen uiten. Verder kreeg ze een kruidendrankje mee wat ze moest gaan nemen. Er werd verteld dat we vrijdag moesten terug komen en een kip mee moesten brengen. Dat hebben we dan ook gedaan. Amiata, de moeder van Alhagie en Franco (Jarree) de kip en ik in de auto naar Brikama.
Ze kreeg ongeveer dezelfde behandeling en er werd lang gepraat, alleen versta ik natuurlijk niets van het Mandinka en het Wolof wat gesproken wordt. Er werd ook een goedje klaargemaakt van bladeren waarmee ze zich moet wassen om haarzelf te reinigen van alle negativiteit. De kip kwam als laatste aan bod. De kip werd binnen gebracht met een touwje om zijn poot en een stokje daaraan. Iedereen begon te bidden met zijn of haar handen boven de kip. Ik moest ook mee doen.
Toen werd de kip los gelaten en die liep tokkend het kamertje uit. Later kwam er een jonge vrouw bij ons zitten die wat Engels sprak en ik vroeg haar wat het ritueel met de kip te zeggen had. Ze vertelde mij dat als de kip werd losgelaten je kon zien waar het probleem bij Amiata vandaan kwam. Als de kip binnen blijft, betekend dat dat het probleem is opgelopen ergens in huis. Als de kip naar de straat loopt het probleem is opgelopen op straat en als de kip naar de tuin loopt het probleem is opgelopen in de tuin. In dit geval liep de kip naar de straat en dat bleek ook te kloppen. Amiata is in Augustus j.l. door een vrouw op straat op haar schouder geslagen bij wijze van groet. Dit bleek een vrouw te zijn die jaloers was op Amiata en haar dan bewust pijn wil doen (dit noemen ze hier een heks) Amiata is al naar verschillende Maribu's geweest en naar de dokter maar niemand kan iets doen om haar te helpen. Nu gaat het beter met haar schouder alleen nu was ze gisteren ziek (overgeven) en klaagt ze van pijn in haar hoofd. Volgens de stiefvader blijkt dit met elkaar in verbinding te staan en zal het over een paar dagen beter met haar gaan. Mohammed zijn vinger is weer helemaal genezen. Wel apart om zoeits mee te maken.

Verder wel leuke dingen gebeurd in het jongerencentrum afgelopen week. Er zijn Nederlandse mensen hier, een echtpaar Ep en Liz, en zijn uitgenodigd door Go for Africa.
Ep geeft Gambiaanse leraren bijscholing in auto techniek en Liz is normaal gesproken lerares Engels in Nederland en komt met haar man mee. Nu kwam Liz op het idee om in de bibliotheek een voorlees ochtend te houden voor de kinderen van de school achter het jongerenproject. Daar was de leraar wel voor in dus woensdagochtend zat de bibliotheek vol met kindertjes. Liz had samen met 2 meisjes van Go for Africa, die stage lopen op een school hier in het dorp, een boek uitgezocht over dieren. De kinderen moesten dan allemaal de bewegingen van de dieren nadoen.
Dat was heel leuk en later moesten ze een tekening over een dier maken. Maar toen ze papier en een potlood van ons kregen wisten de meesten niet was ze ermee moesten doen. Ze keken elkaar aan en wachten tot een ander of wij iets op papier getekend hadden. Dit was heel verassend voor ons. Zo kwamen we tot de conclusie dat creativiteit en eigen inbreng hier helemaal niet wordt gestimuleerd. Alles wordt klassikaal gedaan. Zelfstandig of in groepjes werken via opdrachten kennen ze hier niet. Ook zagen we dat de leraar geen positief gedrag stimuleerd, maar alleen negatief gedrag afkeurd. Op een gegeven moment ging de leraar op elke tekening de naam van het kind schrijven. Een jongen had niets op papier getekend, pakte een tekening van een ander kind en ging ermee naar de leraar om zijn naam op het papier te laten schrijven. Ik zag het gebeuren en vertelde tegen de leraar wat hij van plan was. Dat plan ging toen echter niet door.
We hebben allemaal wel erg genoten van het uurtje met de kinderen.

s'Middags had Liz besloten om Engelse les te geven aan een paar mensen met een laag niveau Engels. Nu was het kort dag om een grote groep bij elkaar te krijgen maar uiteindelijk hadden we toch 8 mensen bij elkaar. De les begon om 16.00 uur, maar ik had Liz al gewaarschuwd voor de Afrikaanse tijd, ik bedoel de meeste mensen kennen hier geen tijd en kwamen dus een uur te laat.
Maar goed toch op tijd begonnen met de moeder van Alhagie, Alfusenie, onze buurjongen en nog een meisje van een jaar of 17. Later kwam de vrouw van Bolong nog binnen met haar vriendin en nog 2 jongens. Liz deed het echter heel erg leuk en ik ben dan ook de hele tijd aanwezig geweest tijdens de les. Vooral met de moeder van Alhagie hebben we heel erg moeten lachen. Ze heeft echt nul komma nul kennis van het Engels, maar ik vond het heel knap van haar dat ze durfde. Ze wilde Engels leren zei ze, zodat ze met mij kan praten. Lief he!
Liz had mij gevraagd om een glas, een bord, een flesje water, sleutels en bestek mee te brengen en zo begon ze de Engelse les. Er mocht alleen Engels gesproken worden en geen lokale talen. Liz begon met het uitspreken van de Engelse benamingen van de voorwerpen die ik had meegebracht. Toen zette ze alles op tafel en moest iedereen de woordjes herhalen en zeggen of doen b.v. the glass is on the table of put the glass on the table, put the plate on the table. Elke keer als de moeder van Alhagie aan de beurt kwam wist ze het niet meer of deed ze alles verkeerd. Alfusenie en ik lagen dubbel van het lachen. Maar ze probeerde wel en dat is heel knap.
Later moest iedereen zijn of haar leeftijd in het Engels vertellen. Bij de moeder van Alhagie aangekomen zei ze dat ze dertig jaar oud was. Weer ontzettend gelachen natuurlijk. Ze heeft al een paar zonen die ouder zijn dan dertig, dus ja! Grappig dat veel mensen hier niet eens weten hoe oud ze zijn.

Liz vond het erg leuk om dit te doen en ze wil volgend jaar als ze terug komt hier Engelse lessen geven van een paar dagen. Ook met haar afgesproken om contact te houden en elkaar op te zoeken in Nederland.

Vrijdagmorgen kwam er een klas van de basisschool in Tanji om te lezen in de bibliotheek. Mohammed, onze administrateur die veel met kinderen heeft gewerkt in het verleden heeft dit begeleid en kan dat heel goed. Hij heeft alle kinderen een boek uit laten zoeken en ze hebben zo'n anderhalf uur heel geinteresseerd zitten lezen. Het plan is om deze week weer een klas uit te nodigen. Op deze manier hopen we de bibliotheek te introduceren bij de jeugd hier.

Zondag was er een meeting in de grote zaal met alle Go for Africa mensen. Er waren zo'n 45 mensen aanwezig. Dus ook weer lekker druk.

Afgelopen weekend is de computerruimte en het kantoor opnieuw geschilderd door Karafa, onze schilder. De muren in deze ruimtes waren heel erg beschadigd en zaten vol met gaten. Ik heb 2 weken geleden alle gaten dicht gesmeerd en nu hadden we gratis verf (Sigma) gekregen van Go for Africa. Nu is het heel mooi geworden. Je ziet echt verschil in de kwaliteit van verf die hier wordt verkocht of de verf uit Nederland. Gisteren hebben Alexander en ik alles schoongemaakt en ik zit nu heel trots in ons pas geschilderde internetcafeetje. Het is druk nu, er zijn 6 computers bezet. We betalen eigenlijk maar voor 3 computers maar Alexander heeft het voor elkaar gekregen om praktisch alle computers op internet aan te sluiten.
Ook is er een man uit Zwolle (Gerrit) hier die heel veel verstand heeft van computers. Er stond hier nog een computer stuk, maar Alexander heeft van hem een nieuwe CD rom gekregen om die computer te repareren.

Kemo wordt vandaag geopereerd. Het bot in zijn bovenbeen wordt aan elkaar gezet met een ijzeren plaat. Vorige week donderdag heb ik Kemo nog opgezocht in het ziekenhuis en hij vertelde me dat Nel Bus zou komen en me met haar in contact zou brengen. Nel en haar man Jur zijn goede vrienden met Kemo. Gisteren heb ik contact met Nel gehad en we hebben afgesproken dat we Kemo deze week samen zullen bezoeken. Ik hoorde ook van Nel dat hun de operatie van Kemo gaan betalen. Daar ben ik wel blij mee want omdat Kemo nu misschien weken of maanden niet kan werken en dus geen inkomsten heeft kan hij wel wat financiele steun gebruiken.

Volgende week nog een keer een verhaaltje en dan komen we weer naar huis.

Groetjes uit Gambia!